Κυριακή 10 Μαΐου 2020

Η τελευταία μαύρη γάτα, Ευγένιος Τριβιζάς



Τίτλος: Η τελευταία μαύρη γάτα 
Συγγραφέας: Ευγένιος Τριβιζάς
Μετάφραση: Μεταίχμιο
Εκδόσεις: Γκοβόστη
Χώρα: Ελλάδα


«Σας τα λέω όλα αυτά γιατί εδώ στο νησί μας, όπως κι αλλού, οι γάτες ξεχνάνε, οι άνθρωποι ξεχνάνε και η τρέλα δεν θέλει πολύ να φουντώσει πάλι φτου ξανά κι απ΄ την αρχή...»

Έτσι ξεκινά το βιβλίο του Ε. Τριβιζά, που η υπόθεσή του διαδραματίζεται σε ένα νησί και οι κύριοι πρωταγωνιστές του είναι γάτες. Μέσα από τα μάτια ενός μαύρου γάτου, ο οποίος είναι και ο αφηγητής της ιστορίας, παρακολουθούμε την μυστηριώδη εξαφάνισή τους. Στο νησί δρα μια οργάνωση προληπτικών, οι οποίοι, μετά από μυστική συνάντηση με την κυβέρνηση, κάνουν μια συντονισμένη προσπάθεια να πείσουν την κοινή γνώμη, ότι για όλα τα άσχημα που τους συμβαίνουν, υπαίτιοι είναι οι μαύρες γάτες.

«- Τι εννοείται κύριε Δελαγόπα; Τι σχέση έχουν οι γάτες με τα οικονομικά και τα άλλα δυσεπίλυτα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση; ακούστηκε κάπως ενοχλημένη η φωνή του πρωθυπουργού.
- Έχουν άμεση σχέση! Ναι! Μην απορείτε! Οι μαύρες γάτες μπορεί να σας φανούν εξαιρετικά χρήσιμες! Δεν υπερβάλλω αν σας πω ότι κυριολεκτικά μπορεί να σας σώσουν! Μπορεί ακόμα και να εγγυηθούν την επανεκλογή σας!»


Καθώς βλέπουμε τις μαύρες γάτες να εξοντώνονται από τους πολίτες, κάποιες από αυτές προσπαθούν να οργανωθούν για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση στην οποία βρέθηκαν. Εκμεταλλευόμενες το χάρισμα να είναι αθόρυβες, παρακολουθούν μυστικά ανθρώπους οι οποίοι σχετίζονται άμεσα με αυτόν τον παραλογισμό, συλλέγουν πληροφορίες και προσπαθούν να οργανώσουν τρόπους δράσεις. Αντιμετωπίζουν την αδιαφορία γάτων άλλων χρωμάτων, οι οποίες βέβαια, θα αντιμετωπίσουν τον ίδιο κίνδυνο, όταν θα αρχίσει να μειώνεται δραματικά ο αριθμός των μαύρων, καθώς αυτή η τρέλα συνεχίζεται.
Παράλληλα, εξιστορούνται και οι ερωτικές περιπέτειες του πρωταγωνιστή. Σπιτόγατοι και γάτοι του δρόμου που πριν νιαούριζαν και ερωτοτροπούσαν, μέσα από αυτόν τον κατατρεγμό, άλλοι διαλύουν τις σχέσεις τους επηρεασμένοι από τον φόβο και άλλοι έρχονται πιο κοντά μέσα από τον αγώνα για την επιβίωση.

«-Και η αγάπη μας; Τα όνειρά μας; Οι όρκοι που δίναμε στο φεγγαρόφωτο; Δε με αγαπάς πια; Δε με λαχταράς όπως εγώ; Δεν είσαι το ταίρι μου, η ψιψίνα μου, η αγατούλα μου;
-Εσένα σε αγαπώ. Δε λέω... Το χρώμα σου είναι που με προβληματίζει.»


Κατά βάση είναι ένα παιδικό/εφηβικό βιβλίο, όμως μπορεί να διαβαστεί ευχάριστα και από μεγαλύτερους. Θίγονται θέματα με έντεχνο λογοτεχνικό τρόπο που αφορούν τον ρατσισμό, την προπαγάνδα, τον φανατισμό, που βιώνουν αυτά τα συμπαθητικά τετράποδα. Κάνει όμορφα λογοπαίγνια, κυρίως με την λέξη γάτα και με το χιούμορ του εξομαλύνει και απαλύνει αυτές τις φριχτές εκφάνσεις που έχουμε βιώσει στην ιστορία μας.
«Η Τελευταία μαύρη γάτα», είναι μια αξιόλογη προσπάθεια να θιχτούν δύσκολα ζητήματα που ταλανίζουν μια κοινωνία και αυτό που το κάνει ακόμα πιο ενδιαφέρον, είναι που αναφέρει σε αυτά με απλά και κατανοητά λόγια, ώστε να προβληματίσει και να εσνισχύσει την κριτική σκέψη.

«- Ε, και λοιπόν; Έλα στα συγκαλά σου, παιδάκι μου! Επειδή το λένε όλοι, δε σημαίνει ότι είναι αλήθεια. Η αληθινή αλήθεια δεν είναι αυτή! Είναι άλλη!»

(Η πρώτη δημοσίευση του κειμένου έγινε στην Λέσχη του Βιβλίου)

Πέμπτη 19 Μαρτίου 2020

The Lighthouse (2019)













Τίτλος: Ο Φάρος (Τhe Lighthouse)
Έτος παραγωγής: 2019
Σκηνοθέτης: Robert Eggers
Σενάριο: Robert Eggers, Max Eggers
Ηθοποιοί: Robert Pattinson, Willem Dafoe, Valeriia Karaman
Διάρκεια: 109΄
Χώρα: ΗΠΑ


Η τελευταία ταινία του Ρόμπερτ Έγκερς εξελίσσεται ως μία σύγχρονη εκδοχή αρχαίας τραγωδίας, σε μια βραχονησίδα της Νέας Αγγλίας στα τέλη του 18ου αιώνα, όπου παρακολουθούμε στην διάρκεια ενός μήνα την αναγκαστική συμβίωση δύο φαροφυλάκων.
Γυρισμένη ασπρόμαυρη με τετράγωνο κάδρο, η ταινία μας μεταφέρει επάξια την κλειστοφοβική αίσθηση να βρίσκεσαι αποκομμένος σε ένα κομμάτι γης και με μηδαμινές δυνατότητες διαφυγής. Τα πλάνα της έχουν μια υφή που προσομοιάζουν φωτογραφίες της εποχής και τα καρέ της είναι τόσο δυνατά και σκοτεινά που τα φανταζόμουν ζωγραφισμένα σε χαρτί δια χειρός Frank Miller (δημιουργού του comic “Sin City”).

Η ιστορία της ταινίας, που περιέχει θρύλους και αρχαιοελληνικούς μύθους, αλλά και τα θαλασσινά πλάσματα που ζουν με τους πρωταγωνιστές -βγαλμένα λες από μεσαιωνικούς πίνακες- δημιουργούν μια σύγχρονη Οδύσσεια όπου οι δύο φαροφύλακες θα έπρεπε να δένονταν αυτοβούλως στα τοιχία του Φάρου, καθώς ο καθένας τους καταδιώκεται από τις προσωπικές του Ερινύες.

Η εσωτερική τους μοναξιά εντείνεται στους δυσοίωνους ήχους που φέρνει ο άνεμος που λυσσομανάει και η ανταριασμένη θάλασσα που σκάει πάνω στα απόκρημνα βράχια του Φάρου, μεταφέρει το τραγούδι των Σειρήνων. Υπάρχει μια υποσυνείδητη σεξουαλικότητα στον φάρο ως φαλλικό σύμβολο και στην θάλασσα ως αρχετυπικό σύμβολο της γυναίκας και οι δύο άντρες που είναι αποκλεισμένοι εκεί, το μόνο που μπορούν να κάνουν για να αποφορτιστούν είναι να φαντάζουν και να φαντασιώνονται. Όταν η σύγκρουσή τους είναι αναπόφευκτη, λυσσομανάνε μεταξύ τους σαν να ξεπήδησαν από τις ποτισμένες με ιδρώτα σελίδες του Fight Club του Τσακ Πόλανικ, με την αμέσως επόμενη στιγμή πηγαίνουν στις εξουθενωτικές τους βάρδιες.

Η καθημερινή τριβή των δύο πρωταγωνιστών κάνει τις συγκρούσεις να κλιμακώνονται, καθώς η συμπεριφορά του ενός δυναμιτίζει τον άλλον. Η χημεία των Ρόμπερτ Πάτινσον και Ουίλιαμ Νταφόε είναι καταλυτική. Αρκετοί από τους διάλογους γίνονται σε ελεγειακό τόνο και η ομιλία τους στις τότε διαλέκτους είναι ταιριαστή με την απόκοσμη ατμόσφαιρα και ακούγεται, όπως αν είχε φωνή ένα ξύλινο κουφάρι καλυμμένο με βρύα και λειχήνες, που ξέβρασε ο άγριος άνεμος πάνω στα βράχια.

Η ένταση που βγάζουν οι δύο ηθοποιοί παραμορφώνει τις μάσκες των προσώπων τους και σαν να παρακολουθούμε σκηνή θεάτρου, νιώθουμε το δράμα να κορυφώνεται. Υπό το βάρος αποκαλύψεων, τα προσωπεία τους διαλύονται και από μέσα τους αναδύονται εφιαλτικές παραισθήσεις που γίνονται ένα με την ζοφερή πραγματικότητα.

Το μυστηριακό φως του Φάρου δεσπόζει ψηλά για να προσανατολίζει τα πλοία να βρουν τον δρόμο τους, που είναι μακριά από εκεί. Η νησίδα παραμένει μέσα στις σκιές και τα απατηλά μυστικά του Φάρου προμηνύονται δυσοίωνα από την αρχή, στο άκουσμα της πρόποσης πριν τσουγκρίσουν τα ποτήρια τους στο πρώτο τους γεύμα:

Αν ο άπονος ο Χάρος τρόμο σπέρνοντας βαθύ
του ωκεανού τα βάθη κάνει κλίνη μας στερνή,
ο Θεός που εισακούει τις αγνές τις προσευχές,
θα δεήσει να μας σώσει τις ικέτισσες ψυχές.


(Η πρώτη δημοσίευση του κειμένου έγινε στην Κινηματογραφική Λέσχη)

Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου 2020

Πάτι και Ρόμπερτ, Πάττι Σμιθ


Τίτλος: Πάτι και Ρόμπερτ 
Πρωτότυπος τίτλος:
Just Kids
Συγγραφέας: Πάττι Σμιθ (Patti Smith)
Μετάφραση: Αλέξης Καλοφωλιάς
Εκδόσεις: Κέδρος
Χώρα: ΗΠΑ
 

Με αφορμή τις εμφανίσεις της στην χώρα μας, η τραγουδίστρια και ποιήτρια Πάττι Σμιθ, προσκεκλημένη σε γνωστό βιβλιοπωλείο, ήταν διαθέσιμη στο κοινό να υπογράφει το βιβλίο της «Just Kids”, όπου στην ελληνική έκδοση έχει αποδοθεί «Πάτι και Ρόμπερτ». Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 24/06/2016 στις 17:30 και ο κόσμος, λίγο μετά την έναρξη, έκανε ουρά μέχρι το ισόγειο, από τον 5ο που ήταν η αφετηρία.


Κάποιοι λίγοι κρατούσαν και δίσκους (συγκεκριμένα τον πρώτο της άλμπουμ “Horses” του 1975, όπου τον ερμήνευσε όλο live στην συναυλία της την επόμενη μέρα) και η Πάττι Σμιθ υπέγραψε και αυτά (όπως και ο κιθαρίστας Λένι Κέι που καθόταν δίπλα της, ένα από τα πρώτα μέλη του συγκροτήματος Patti Smith Group που σχηματίστηκε το 1974). Ήταν μια σεμνή και γλυκιά παρουσία και ευχαριστούσε όλους όσους περνούσαν από μπροστά της με τα βιβλία έτοιμα για υπογραφή.


Με μυθιστορική γραφή το βιβλίο της, είναι μουσικό και βιογραφικό μαζί. Αφορά ένα κομμάτι ζωής, που για τους δικούς του λόγους είχε την ανάγκη να βγει δημόσια και να συνεχίσει να ζει, μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου.

Το λογοτεχνικό κίνημα μπιτ της δεκαετίας του ’50, έχει εισχωρήσει πλέον στην κοινωνία και στα κινήματα των χίπις και του πανκ. Η αμφισβήτηση των παραδοσιακών συμβάσεων χαρακτηρίζει εκείνη την γενιά. Ο πόλεμος του Βιετνάμ που ήδη μαινόταν, το τετραήμερο μουσικό φεστιβάλ στο Γούντστοκ, οι δολοφονίες των Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και του Ρόμπερτ Κένεντι, οι άνθρωποι που περπατάνε για πρώτη φορά στο φεγγάρι, είναι μερικά από τα γεγονότα που δίνουν τον παλμό της εποχής και τους λόγους επανάστασης της νεολαίας.

"Δεν μπορώ να πω ότι ταίριαζα εκατό τοις εκατό με το περιβάλλον, αλλά ένιθα ασφαλής. Κανείς δεν μου έδινε σημασία. Μπορούσα να κινούμαι ελεύθερα. Υπήρχε μια περιφερόμενη κοινότητα νέων ανθρώπων οι οποίοι κοιμούνταν σε πρόχειρες σκηνές στα πάρκα ΄ήταν οι νέοι μετανάστες που αποίκιζαν μαζικά το Ιστ Βίλατζ. ... Έψαχνα για κάποια είσοδο πολυκατοικίας, κάποιο βαγόνι του υπόγειου σιδηρόδρομου, ακόμη και κάποιο νεκροταφείο που θα μπορούσε να μου προσφέρει κατάλυμα. Ξαφνιασμένη, ξυπνούσα κάτω από τον ουρανό της πόλης ή με τράνταζε κάποιο ξένο χέρι. Είχε έρθει η ώρα να συνεχίσω τον δρόμο μου. Είχε έρθει η ώρα να προχωρήσω."


Μέσα σε αυτό το κλίμα, η εικοσάχρονη Πάττι Σμιθ, εγκαταλείπει την σιγουριά του σπιτιού της και αναζητά την τύχη της στην Νέα Υόρκη. Γνωρίζει τον Ρόμπερτ Μέιπλθορπ και μαζί έρχονται σε επαφή με τον υπόγειο καλλιτεχνικό κόσμο της πόλης. Ονόματα πολλά – που κάποια έγραψαν ιστορία, πάνε και έρχονται κατά την διάρκεια της εξιστόρησης.

Ο τρόπος ζωής τους, διακρίνεται από ένα διαρκή αγώνα για επιβίωση, όπου η κινητήρια δύναμη τους είναι η ζωτική τους δίψα για καλλιτεχνική δημιουργία. Η μποέμικη κοινής τους ζωή, είναι η μικρογραφία του κόσμου που συναναστρέφονταν, γεμάτο με ποίηση, ζωγραφική, μουσική, κινηματογράφο, σημεία συνάντησης, συναναστροφές, γνωριμίες, ξενύχτια, καταχρήσεις, απελευθέρωση, όνειρα, απογοητεύσεις. Η Πάττι καταφέρνει και ανέρχεται σε ποιήτρια και τραγουδίστρια και ο Ρόμπερτ γίνεται διάσημος φωτογράφος.

"Άλλες βραδιές η ατμόσφαιρα είχε μια σχεδόν απεγνωσμένη ζωντάνια και το μέρος έμοιαζε με σκοτεινό καμπαρέ πλημμυρισμένο από τη μιανιακή ενέργεια του Βερολίνου του Μεσοπολέμου. Ξεσπούσαν θορυβώδεις γατοκαβγάδες ανάμεσα σε απογοητευμένες ηθοποιούς και αγανακτισμένες ντραγκ κουίνς. Έμοιαζαν λες και όλοι έκαναν οντισιόν μπροστά σε ένα φάντασμα, και το φάντασμα αυτό ήταν ο Άντι Γουόρχολ. Αναρωτιόμουν αν του καιγόταν καρφί για όλους αυτούς."


Το βιβλίο είναι ένα μουσικό οδοιπορικό, του τέλους της δεκαετίας του ’60 και αρχές του ’70. Μιας εποχής που το ροκ βρίσκεται στην ακμή του, αρκετά είδη έχουν δημιουργηθεί και άλλα θα γεννηθούν στην πορεία. Αυτή του η ματιά, δοσμένη από τα μέσα, πέρα από το μουσικό ενδιαφέρον του, προσφέρει στην κοινή θέα μια τομή της κοινωνίας του τότε, αλλά και του σήμερα σε διαφορετικές μορφές, ως μια επαναλαμβανόμενη ιστορία δίχως τέλος: την αποκλίνουσα πορεία της ζωής που αποδομείται και ξαναχτίζεται από τους νέους ανθρώπους.




(Οι φωτογραφίες μέσα στο κείμενο, είναι της Πόπης Κατσιδωνιώτη)



(Η πρώτη δημοσίευση του κειμένου έγινε στην Λέσχη του Βιβλίου)

Τετάρτη 1 Ιανουαρίου 2020

Περιεχόμενα Blog

Βιβλία

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ


Ξένη

ΗΠΑ
Πάττι Σμιθ, Πάτι και Ρόμπερτ  (βιογραφία, μουσική)

Ρωσία
Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, Έγκλημα και Τιμωρία



Ελληνική



Φωτο-αποσπάσματα


Κινηματογράφος

ΤΑΙΝΙΕΣ


Ξένες


Συναυλίες


Ψυχαγωγία

Εικονο-ιστορίες



Photo-storytelling



Φωτο-αποσπάσματα: Ρέκβιεμ μια παραίσθηση, Αντόνιο Ταμπούκι

  Φω νές. Τι ωραία που θα ήταν αν μπορούσαμε να μεταφράσουμε σε λέξεις τις συγκινήσεις που έχουν προκαλέσει μέσα μας οι φωνές αυτών που αγαπ...